Bursa’dan İsmail Ateş: “Ramazanın son gününde Arabistan ve bazı İslâm memleketlerinde bayram yaptılar. Ülkemizde de bayram olduğu haberi yayıldı. Bazıları oruçlarını açtılar. Ben de açtım. Daha sonradan ülkemizde orucunu açmayanların çoğunlukta olduğunu gördüm. Bana oruç açtığım için altmış bir gün kefâret ödeyeceğim söylendi. Ben hangi görüşle amel edeyim? Son gün orucumu açtığım için oruç borcum var mıdır? Varsa kazâ mıdır, kefâret midir?”
Anlaşılmaktadır ki, bu gibi meselerde de İslâm âleminin birlikte hareket etmesi fitneye sebep olmaması açısından önem arzetmektedir. Zaten takvimdeki vakitler de en ince şekilde hesaplanarak yazılmıştır. Nitekim Bediüzzaman Hazretleri de “Hesab-ı riyazî eskiden beri sağlam bir düsturdur ve kuvvetli bir emare olabilir”2 diyerek, matematiksel hesabın muteberliğine dikkat çekmiştir. Yine “Riyazî hesap kat’îdir, şehadet ise zannîdir” denilerek, hesap yönteminin görmeye göre daha kesin olduğu ifade edilmiştir.3 Dolayısıyla prensip olarak takvimi esas almak her zaman için en doğru olanıdır.
Sizin orucunuza gelince; Ramazanın son gününde hilali gördüm diyenlere uyarak oruç açtınız. Eğer o günün tamamında veya bir kısmında hilâl gerçekten görünmüşse, sizin ve o gün oruç açanların bundan dolayı oruç borçları yoktur.
Eğer o günün bir kısmında olsun hilâl görünmemişse, yani hilâl göründü diyenlerin sözlerinin doğruluğu sabit olmamışsa, bu durumda o gün oruç açanlar o gün için sadece “gününe gün” kazâ etmekle yükümlü olurlar. O gün hilâlin göründüğü haberine dayanarak oruç açanlar için kefâret lâzım gelmez. Çünkü bunda kasıt yoktur ve nihâyet yanlış bir içtihatla amel etmek söz konusudur. Bu durumda, bir günlük kazâ yeterlidir.
Eğer hilâl görünmüş ve oruç açmakta herhangi bir mani kalmamışsa, tuttukları kazâ orucu başka bir oruç borcunun kazâsı olarak, veya nihâyet nafile olarak inşallah makbûle geçer.
Dipnotlar:
1- Son Şahitler, 3. Cild, s. 31
2- Kastamonu Lâhikası, s. 143
3- İbn Abidin, Reddü’l-Muhtar, 11, 251-252, İst.
Benzer konuda makaleler:
- Adak mı, akika mı, kurban bayramı kurbanı mı?
- Adak mı, akika mı, kurban bayramı kurbanı mı?
- Akika ve adak kurbanı
- Süt Kardeşliği
- Sütkardeşliği
- İnsanların çocuğunun olmamasının hikmeti nedir?
- Sütkardeşlik
- Zilhiccenin ilk dokuz gününde oruç tutmak
- Mübârek arkadaşlar sınıfı
- “Mevlânâ´nın zamanında yaşasaydım Mesnevî yazardım” sözünü açıklar mısınız?
- Güneşin doğuşu
- Peygamberimiz ana rahmine ne zaman düştü?
- Yaşanan feragat ve isar hasleti
- Peygamberlerin akrabalıkları ne demektir?
- Orucun hikmetleri
