“On Muharremin tarihî veya dinî önemi nedir? Bu gün aşure pişiriliyor. Bunun sebebi ve hikmeti nedir? Sünnet midir, örf müdür? Bu gün oruç tutulur mu?”
Hazret-i Âdem Aleyhisselâm zamanından beri müstesna bir gün olarak tanınan Muharrem’in onuncu gününe Aşure günü deniyor. Arapça “aşr” veya “âşir” kelimelerinden türetilmiş olan “aşure”, onuncu gün demektir.
Aşure gününe izafe edilen bir hayli tarih vardır. Özetlersek; Allah Teâlâ’nın Arşı, melekleri, gökleri, yeri ve Hz. Âdem Aleyhisselâm’ı bu gün yarattığı; Hazret-i Âdem Aleyhisselâm’ın tövbesinin bu gün kabul edildiği; Hazret-i Nuh Aleyhisselâm’ın gemisinin Cûdî dağına bu gün oturduğu; Hazret-i Yûnus Aleyhisselâm’ın balığın karnından bu gün çıkarıldığı; Hazret-i İbrâhim, Hazret-i Mûsâ ve Hazret-i Îsa Aleyhimüsselâm’ın bu gün doğdukları; Hazret-i İbrâhim Aleyhisselâm’ın Nemrut’un ateşinden bu gün kurtulduğu; Hazret-i Yakup Aleyhisselâm’ın oğlu Yûsuf Aleyhisselâm’a bu gün kavuştuğu; Hazret-i Eyüp Aleyhisselâm’ın hastalıktan bu gün şifâ bulduğu; Hazret-i Mûsâ Aleyhisselâm’ın kavminin Firavunun zulmünden bu gün kurtulduğu ve Firavunun bu gün denizde boğulduğu; Hazret-i Dâvud Aleyhisselâm’ın tövbesinin bu gün kabul edildiği; Hazret-i Süleyman Aleyhisselâm’a bu gün mülk verildiği; Hazret-i Îsa Aleyhisselâm’ın bu gün gökyüzüne yükseltildiği rivâyetleri mevcuttur. Bu haberlerden bir kısmının Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselâm tarafından da doğrulandığı bilinmektedir.
Buharî’de, Hazret-i Âişe’den de (ra) şöyle bir rivayet mevcuttur: Cahiliyet devrinde Kureyş Muharremin onuncu gününde (Aşûre gününde) oruç tutardı. Hicretten önce Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselâm da bu gün oruç tuttu. Medine’ye hicretlerinden sonra da Muharremin onuncu günü oruç tutmaya devam etti. Ashaba da bu gün oruç tutmalarını emretti. Ancak Hicretin ikinci senesi Ramazan orucu farz kılınınca Muharremin onuncu günü orucunu bıraktı. Artık dileyen bu orucu tuttu; dileyen tutmadı.1
Hazret-i Nuh (as) zamanından beri bütün hak dinlerde makbul olan Muharremin onuncu gününde oruç tutmak, Yahudiler için farz kılınmıştı. Peygamber Efendimiz (asm) önceleri Muharremin onuncu gününde oruç tutmuşsa da, Ramazan orucu farz kılındıktan sonra bırakmış ve Yahudilere muhalefet olsun diye bu gün nafile oruç tutmak isteyenlere bir gün önceden bir gün sonraya kadar üç gün oruç tutmalarını tavsiye buyurmuştur.
Netice olarak, Muharremin onuncu günü bir gün önce ve bir gün sonrası ile oruç tutmayı sünnet olarak zikredebiliriz. Bunun dışında Muharremin onuncu gününe mahsus olarak yapıla gelen yıkanmak, gözlere sürme çekmek, süslenmek, kına yakmak, bayramlaşmak, hububat ile karışık aşure pişirmek, sadaka vermek, mescitleri ziyaret etmek, kurban kesmek gibi davranışlar da mubah veya derecesine göre menduptur. Muharremin onuncu gününde “aşure” adıyla bilinen aşı pişirmek ve dağıtmak mubahtır, örfümüzce benimsenmiş güzel bir âdettir.
Üstad Bedîüzzaman Hazretlerinin (ra), kendisinden Cevşenü’l-Kebîr’i ders aldığını bildirdiği iki imamdan birisi olan2 Hazret-i Hüseyin’in (ra) Kerbelâ’da şehit edilişi de, kaderin bir cilvesidir ki, Hicrî 10 Muharrem 61 yılında vaki olmuştur. Caferilerce Muharremin onuncu gününün matem günü ilân edilmesi bundandır. Fakat on Muharrem gününde aynı acıyı tazelemek adına kendine eza ve cefa yapmak bidattır. Bunun yerine sünnet olan, Hazret-i Hüseyin Efendimizin (ra) ruhuna duâ okumaktır.
Bu vesileyle; bundan bin üç yüz altmış altı yıl önce bu gün insafsızca şehit edilen ve Üstad Bedîüzzaman Hazretlerinin (ra), Cevşenü’l-Kebîr’i ders aldığını bildirdiği iki imamdan birisi olan3 Hazret-i Hüseyin’in (ra) Cennet-mekân ruhunu rahmetle anıyoruz.
Dipnotlar:
1- Buhârî, C.6, Savm, No: 944.
2- Bedîüzzaman, Emirdağ Lâhikası, S.183.
3- Bedîüzzaman, Emirdağ Lâhikası, S.183.
Benzer konuda makaleler:
- Tarihte On Muharrem
- Şehr-i Muharrem’in onuncu günü
- Muharrem´in onuncu günü
- Aşure Günü
- Aşure Günü
- On Muharrem
- Muharrem ayında oruç
- Oruç kaç çeşittir?
- Muharrem ayının faziletleri
- Kefaret orucunun hükmü ve kaynağı
- Bir gün orucunu özürsüz terk eden ne yapsin?
- Ramazan orucunun kazâsı ne demektir?
- Oruç borçları
- Kaza orucu neye denir?
- Ramazan orucu kimlere farzdır?