İman ve küfür üzerine

Kâzım Bey: “Mesnevî-i Nûriye’de (s. 76) geçen, ‘İ’lem Eyyühel-Aziz! Kâfirlerin, Müslümanlara ve ehl-i Kur’ân’a düşman olmaları küfrün iktizasındandır. Çünki küfür imana zıddır. Maahaza Kur’ân, kâfirleri ve âba ve ecdadlarını i’dam-ı ebedî ile mahkûm etmiştir’ cümlesi ile başlayan paragraf ile hemen ardından gelen ve kâfirlerin medeniyeti ile Mü’minlerin medeniyeti arasında mukayese

Devamı

Akıl ve kalbî hastalıklar

Siyami Bey: “Mesnevî-i Nuriye’de geçen, ‘Kalp ile ruhun hastalığı nisbetinde felsefe ilimlerine meyil ve muhabbet ziyade olur. O hastalık marazı da ulum-i akliyeye tevaggul etmek nisbetindedir. Demek mânevî hastalıklar, insanları aklî ilimlere teşvik ve sevk eder. Ve akliyât ile iştigal eden; emraz-ı kalbiyeye müptelâ olur!…’ cümlesini açıklar mısınız?” İnsan aklıyla,

Devamı

Varlıklar Allah’ın varlığını bildirirler

Mustafa Bey: “Mesnevî-i Nûriye’nin 54. sayfasında yer alan, ‘Ve kezâ kevn ü vücudda, imkân, kesret, infiâl mertebeleri vardır. İmkân mertebesi, vücub mertebesine bakar ve onu istilzam eder. Kesret mertebesi, vahdet mertebesine nâzırdır, onu iktizâ eder. İnfiâl mertebesi, fâiliyet mertebesine mütevakkıftır. Bu mertebeler arasındaki istilzam, bizzarure vâcib, vâhid, faal bir Hâlık’ı

Devamı

Akıl, kalp ve felsefe

Siyami Bey: “‘Arkadaş! Kalp ile ruhun hastalığı nisbetinde felsefe ilimlerine meyil ve muhabbet ziyade olur. O hastalık marazı da ulum-i akliyeye tevaggul etmek nisbetindedir. Demek manevî hastalıklar, insanları aklî ilimlere teşvik ve sevk eder. Ve akliyat ile iştigal eden; emraz-ı kalbiyeye müptela olur!..’ (Mesnevî-i Nuriye, s.60) Hâlbuki Üstad felsefeyi ikiye

Devamı

Allah, kuluna yükü taşıyacağı kadar yükler

İzmir’den okuyucumuz: “Mesnevî-i Nuriye’de geçen, ‘Melik’in atiyelerini ancak matiyyeleri taşıyabilir’ ifadesini, bu sözün geçtiği paragraf ve bölüm ile birlikte açıklar mısınız?” Nefsin dehşetli noktalarından ve açılmaz ukdelerinden birisi, zıt şeyleri işine geldiği gibi birbirinden doğurması ve aleyhte olan her bir şeyi lehte zannetmesidir. İman ise insana eşyayı olduğu gibi gösterir

Devamı

Lâtife-i Rabbaniye üzerine

Hamza Erdal Bey: “Mesnevî-i Nuriye’de Zühre’nin Birinci Notasında lâtîfelerin sultanı olan bir lâtîfeden bahsediliyor ve Allah’ın emrine boyun eğmiş olan o lâtîfeye itaat etmeye çağrılıyor. Bu hangi lâtîfedir? Konuyu biraz açar mısınız?” Lâtîfe, lügatte, hoş söz, şaka, mîzah, iltifat, gönlü hoş tutan incelik, duyarlılık ve nezâket demek olup; ruhla ilgili

Devamı

İnsan ve nisyan üzerine

Mustafa Bey: “Mesnevî-i Nuriye’nin 201. sayfasında geçen, ‘İnsan nisyandan alındığı için nisyana mübtelâdır’ cümlesinde insanın nisyandan alınması ne demektir?” Unutkanlık, insanoğlunun en önde gelen sıfatlarındandır. Yerinde kullanılırsa bazen bir nimete, bazen bir rahmete vesîle olur. Yerinde kullanılmadığında bazen vahamet ve dalâlete vâsıta olur; bazen de en hafif ifâdeyle hastalıktan başka

Devamı