Seferihisar’dan Hatice Davarcı: “Kadir suresinin anlamı ve açıklaması nasıldır? Kadir gecesinin mana ve hikmeti nedir?”
Kadir Sûresi, Kur’ân’ın 97. Sûresidir. Kur’ân’ın Kadir gecesinde indirildiğinden bahsettiği için Kadir Sûresi adını almıştır. Mekke döneminde nazil olmuştur. Beş âyettir. Kur’ân’ın Kadir gecesinde dünya semasına nazil olduğu, aynı gece Peygamber Efendimiz’e (asm) ilk ayetinin de indiği bildirilmiştir.
Kadir Suresinin anlamı şöyledir: “Şüphesiz, biz onu (Kur’an’ı) Kadir gecesinde indirdik. Kadir Gecesi’nin ne olduğunu bilir misin? Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Melekler ve Ruh (Cebrail) o gecede, Rablerinin izniyle her türlü iş için iner de iner. O gece, fecir doğuncaya kadar bir selâmdır ve esenliktir.”1
Bu surede Kur’ân’ın Kadir gecesinde indiği bildiriliyor. Bu sureyi, Kur’ân’ın Ramazan ayında indirildiğini haber veren Bakara Sûresi’nin 185. âyeti ile birlikte ele aldığımızda, Kadir Gecesi’nin Ramazan ayının içinde bir gece olduğunu anlıyoruz. Kadir gecesinin bin aydan hayırlı bir gece olduğunu müjdeleyen âyet ise, bizi ramazan ayı içinde kadir gecesini aramaya sevk ediyor.
Bediüzzaman hazretleri, Kadir Gecesinin Ramazan’ın hangi gecesi olduğunun bildirilmeyişini, Ramazanın bütün gecelerine aynı mâna ve değeri yükleme hikmetiyle açıklıyor. Bildirilseydi diğer geceler değerden düşerdi. Nitekim diğer fertlerin de ehemmiyetli olduğu unutulmasın diye insanlarda veli, Cuma günü içinde icabet saati, esma-i hüsnada ism-i azam ve ömürde ecel de gizli kalmıştır.2
Böylece mü’min her geceyi kadir bilecek ve ibadetini, duasını, yakarışını, niyazını, tazarruunu, evrad ve ezkârını her geceye yayacak. Ve böylece gecelerin birinde Kadir Gecesini bulma ümidiyle Allah’a yaklaştıran ameller işlemeye devam edecek.
“Kadir Gecesi, bin aydan daha hayırlıdır.”3 âyeti ile, Kadir Gecesinde, amel, ibadet, dua, niyaz, evrad ve ezkârla ulaşılacak hayır ve sevabın, içinde Kadir Gecesi olmayan bin ayda ulaşılacak hayır ve sevaptan daha çok ve daha fazla olduğu müjdeleniyor.
Burada bir fazlalık sınırı çizilmiyor. Artık bu gecenin, hayırda ne kadar fazla olduğunu Allah biliyor. “Hayrün min elf-i şehr” cümlesinden anlaşılıyor ki, bu bin rakamı sınırlama için gelmemiştir. Yani bu gecede feyiz ve hayır bin ay ile sınırlanmıyor. Bin ay kavramı “en azı” ifade ediyor. Anlaşılıyor ki bu rahmet, Allah’ın sırf Muhammed (asm) ümmetine eşsiz bir lütfu ve ihsanıdır.
Rivayet ediliyor ki, Peygamber Efendimiz (asm) İsrailoğulları’ndan bir erin Allah yolunda bin ay silah giyinmiş olarak hakka hizmet ettiğini anlatmıştı. Müslümanlar bu bin aylık feyiz ve fazilet karşısında kendi amellerini pek az gördüler. Allah da bu sureyi indirerek bin aylık sevap ve hayır kazanmanın Muhammed (asm) ümmeti için de mümkün olduğunu bildirdi.
Başka bir rivayete göre de Peygamber Efendimiz (asm) bir gün İsrailoğullarından dört kişinin seksen sene Allah’a ibadet edip göz açıp kapayacak kadar bile günah işlemediklerini anlatmıştı. Ashab-ı Kiram buna hayranlık duydular. Bunun üzerine Cebrail (as) geldi ve:
“Ey Muhammed! Ümmetin o birkaç kişinin seksen sene ibadetine hayran kaldılar. Allah sana ondan daha hayırlısını indirmiştir.” diyerek Kadir Sûresini okudu ve “İşte bu gece, senin ve ümmetinin hayran olduğunuz seksen seneden daha hayırlıdır.” dedi. Peygamberimiz (asm) bu rahmetten sevindi.4
Konuyu açıklayan bir diğer rivayet de şöyledir: Peygamber Efendimiz’e (asm) ümmetlerin ömürleri gösterilmişti. Peygamberimiz (asm) kendi ümmetinin ömürlerini pek kısa sayarak başkalarının uzun ömürde yaptıkları amellere yetişememelerinden endişe duydu. Allah da ona Kadir Gecesini verdi ve onu diğer ümmetlerin bin ayından daha hayırlı kıldı.5
İçinde Kur’ân’ın nazil olması hasebiyle Ramazan’ın Kur’ân ayı olduğunu vurgulayan Bediüzzaman, mü’minin bu semavi hitabı güzelce karşılamak için bu ayda oruç tutarak melek gibi bir vaziyete girmesinin ve nefsin süflî hallerinden arınmasının çok yüksek bir feyiz ve sevap kaynağı teşkil ettiğini ifade ediyor.6
Bediüzzaman, “Kadir Gecesi, bin aydan daha hayırlıdır.” âyetinin işaretiyle, o gece okunan her bir Kur’ân harfinin en az otuz bin sevap kazandıran bir feyiz ve rahmet sağanağına dönüştüğünü müjdeliyor.7
DUÂ
Ey Selâm-ı Deyyan! Bize Kur’ân’ımızın kadrini bildir! Bize rahmetinin kadrini bildir! Bize lütfunu ve ihsanını mergup kıl! Bizi Leyle-i Kadr’e ulaştır! Bizi Leyle-i Kadr’in feyiz sağanağından hissedar eyle! Bizi Leyle-i Kadr’in hayrına ulaştır! Bize Leyle-i Kadir’de indirdiğin sevaptan mahrum eyleme! Âmin!
Dipnotlar:
1- Kadir Sûresi, 1-5.,
2- Eski Said Dönemi Eserleri (Sünuhat), s. 471; Sözler, s. 309.,
3- Kadir Suresi, 3.,
4- Hak Dini Kur’ân Dili, 9/5971, 5972.,
5- İmam-ı Malik, Muvatta.,
6- Mektubat, s. 390.,
7- Sözler, s. 312.
Benzer konuda makaleler:
- Kadir Gecesi ne zaman?
- 80 senelik ömür
- Kadir gecesi hakkında
- Bin aydan hayırlı bir gece: Leyle-i Kadir
- Kadir Gecesini aramak
- Kadir Gecesini aramak
- Kadir Gecenizi tebrik ederim
- Seksen yıla sığmayan gece: Kadir Gecesi
- Kadir Gecesini araştırmak
- Seksen yıllık bir gece: Kadir Gecesi!
- Ömre ömür katan gece!
- Bir ömürlük gece!
- Kadir Gecesini aramak
- Bin aylık müjdeyle gelen gece!
- Bu gece seksen yıla sığmıyor
