Cenâb-ı Hak, âyetlerini yeminle teyit etmiş ve kuvvetlendirmiştir

Abdullah Bey: “Kur’ân-ı Kerim’de Allah’ın güneşe, aya, zeytine ve değişik şeylere yemin ettiğini görmekteyiz. Allah başlıca hangi şeyler üzerine yemin etmektedir ve bunun hikmetleri nelerdir?”

İnsanoğlu tarih boyunca konuşmalarına ve sözlerine kuvvet vermek, muhatabını ikna etmek, sözlerinin doğruluğuna güvenilmesini istemek ve bunu sağlamak için yemini kullanmıştır. Yani yeminli ifadeler kullanmak insanoğlunun yabancısı olduğu bir üslûp değildir.

Kur’ân, âlemlerin Rabb’i sıfatıyla Allah’tan, kullarına gelen İlâhî kelâmlar mecmuâsıdır. Bizim fikir, algılama ve anlayış seviyemize inen Kur’ân-ı Hakîm’in, âyetlerinde ve beyanlarında yeminli ifâdelere yer vermesi de, bizim algıladığımız biçimde anlaşılırlığını, ciddiyetini ve sözlerinde hilâfı olmadığını sağlamak içindir. Cenâb-ı Hak, âyetlerini yeminle bazen teyit etmiş ve kuvvetlendirmiş; bazen de bir takım varlıkları yemin konusu yaparak değerine ve kıymetine işaret etmiş ve dikkatleri bu varlıklara çekmiştir.

Cenâb-ı Hak bizzat Kendi ismi üzerine yemin ettiği gibi1; peygamberlerine2, peygamberlerin yaşadığı veya vahyin geldiği beldelere3, meleklere4, Kur’ân’a5, kıyamet gününe6, kâinatta var olan önemli varlıklar üzerine, meselâ kaleme7, gökyüzüne8, güneşe9, aya10, geceye11, sabaha12, kuşluk vaktine13, ikindi vaktine14, yıldıza15, havaya16 ve bitkilere17 yemin etmiştir.

Bu yemin ifadeleriyle insanların âyetlere olan iman ve güvenlerini temin etmek, âyetleri kuvvetlendirmek, önemli varlıklar ve nesneler üzerinde tefekküre teşvik etmek, önemli nimetleri hatırlatmak; Kur’ân’ın, Kur’ân’ın verdiği haberlerin, kıyamet gününün, âhiret gününün, öldükten sonra dirilişin, sorgunun, Cennetin ve Cehennemin hak olduğu konusunda insanları iknâ etmek ve bunlarda muhtemel şek ve şüpheyi ortadan kaldırmak gibi hikmetleri ilk plânda tesbit etmek mümkündür.

Dipnotlar:
1- Hicr Sûresi, 15/92;
2- Yâsîn Sûresi, 36/1;
3- Tûr Sûresi, 52/1–3; Beled Sûresi, 90/1;
4- Sâffât Sûresi, 37/1; Nâziât Sûresi, 79/1-2;
5- Vâkıa Sûresi, 56/77;Tûr Sûresi, 52/2;
6- Kıyâmet Sûresi, 75/1;
7- Kalem Sûresi, 68/1;
8- Burûc Sûresi, 85/1; Târık Sûresi, 86/1;
9- Şems Sûresi, 91/1;
10- Şems Sûresi, 91/2;
11- Leyl Sûresi, 92/1;
12- Fecr Sûresi, 89/1;
13- Duhâ Sûresi, 93/1;
14- Asr Sûresi, 103/1;
15- Necm Sûresi, 53/1;
16- Zâriyât Sûresi, 51/1;
17- Tîn Sûresi, 95/1;