Gayrimüslim hakkında gıybet caiz midir?

Ergin Boz: Gayrimüslim hakkında gıybet caiz midir?

 

GAYR-I MÜSLÜM’İN GIYBETİ YAPILIR MI?

Kur’ân’daki emir ve yasaklar öncelikle Kur’ân’a inanan Müslümanları bağlar. Nasıl namaz emri Müslüman içindir; kâfire namaz farz değildir. Kâfire farz olan öncelikle iman etmesidir. Gıybet de böyledir. Haram olarak Müslüman’ı bağlar. Yani Kur’ân, Müslüman’ın Müslüman’a gıybetini haram kılar. Nitekim gıybeti haram kılan âyet, “Ey iman edenler!…. Bazınız bazınızı gıybet etmesin.”1 buyurmuştur.

Ancak madem gıybet etmek bir rezilettir, bir insanlık ayıbıdır, Kur’ân’ın zemmettiği bir husustur. O zaman farz olarak olmasa da sünnet olarak, fazilet olarak gayr-i Müslimin de gıybeti yapılmamalıdır. Barış içinde olmayan, harp halinde olan ve anlaşmalara uymayan gayr-i Müslimler ise İslâm’ın himayesinde değildirler. Gıybetleri yapılabilir.

Gayr-i Müslim’i üç kategoride ele alacağız:

1- Harp halinde olduğumuz gayr-i Müslim. Gıybeti yapılır. Bilhassa onların kötülenmesi Müslüman’ın cesaretini arttırabilir, harbin lehimize sonuçlanmasına katkı sağlayabilir.

2- Barış içinde olduğumuz gayr-i Müslim. Bunlar kendileriyle savaş halinde olmadığımız Hıristiyan ve Yahudi’lerdir. Genel itibariyle şimdiki Hıristiyan ve Yahudiler gibi. Fakat İsrail Yahudileri Müslümanlarla savaş halinde olduğundan bu zırhın dışındadır. Müslümanlarla barış içinde olan gayr-i Müslim’lerin gıybetinin yapılmaması, İslâm ahlâkını izhar açısından daha faziletlidir.

3- Zimmetimizde bulunan gayr-i Müslimler. Bunlar Müslümanların içinde yaşayan, Müslümanlarla vatandaşlık anlaşması bulunan, anayasal haklara sahip olan ve her türlü hukuku Müslümanlara emanet edilmiş bulunan ve kendilerine eskiden ‘zimmî’, şimdilerde ‘azınlık’ denilen gayr-i Müslimlerdir.

(Zimmî kelimesi zimmetten gelir. Gayr-i Müslim’in Müslüman’ın zimmetinde ve teminatında olduğunu, kılına zarar gelirse yarın Allah’ın soracağını hatırlatan hukukî bir terimdir. Fakat onun yerine şimdilerde kullanılan ‘azınlık’ kelimesi, hiçbir hukukî ve ahlâkî manası olmayan, aşağılayıcılık vasfı da olan bir kelimedir. Eski kelimelerin kıymetini bilelim!)

Bu üçüncü sınıftaki gayr-i Müslimler, Müslümanların zimmetinde ve teminatında olduklarından, Müslüman yasalarına riayet ettikleri sürece gıybetlerini yapmak haramdır.

Dipnotlar:
1- Hucurat Sûresi: 12.